W poniedziałek 17 kwietnia 2023 r. pożegnaliśmy podczas ostatniej drogi Pana Tadeusza Puszczewicza. Zmarł 13 kwietnia. W maju obchodziłby swe 91 urodziny. Msza św. żałobna odbyła się w Kościele pw. Św. Marii Magdaleny w Koziegłowach.

Urodził się 12 maja 1932 r. w Grodźcu, który jest obecnie dzielnicą Będzina. Właściwie całe jego życie związane było z malarstwem i Koziegłowami, w których zamieszkał już przed II wojną światową. Artystą malarzem i rzeźbiarzem był także jego dziadek, Władysław Rutkiewicz, co miało niewątpliwie wpływ na obraną przez nastoletniego Tadeusza drogę. Szybko okazało się, że jest bardzo utalentowaną artystycznie osobą. Już w wieku 16 lat udało mu się dołączyć do ekipy ozdabiającej polichromiami Sanktuarium św. Antoniego w Koziegłówkach, gdzie terminował pod okiem specjalistów w tej dziedzinie. Okazało się, że malowanie ornamentów nie sprawia mu żadnych problemów. Szybko osiągnął wielką wprawę, a później mistrzostwo. W swym życiu wykonał polichromie w około 30 kościołach i kaplicach.

Do szkoły podstawowej uczęszczał w Koziegłowach. Po jej ukończeniu uczył się w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Częstochowie, gdzie był później przez pewien czas nauczycielem metaloplastyki. Kiedy kierunek zlikwidowano, zawodowo zajął się malowaniem mieszkań. Po ciężkim dniu pracy znajdował jeszcze siły na rysowanie i malowanie obrazów. Miał wręcz fotograficzną pamięć i niespożyte zasoby energii.

Dorobek malarski Tadeusza Puszczewicza jest olbrzymi. Pozostawił po sobie setki obrazów malowanych różnymi technikami (głównie farbami olejnymi i akwarelami), szkiców i rysunków. Największym przenośnym obrazem jest namalowana w 1981 r. Jasna Góra o wymiarach 205 x 133 cm. To jeden z obrazów należących do cyklu budowli sakralnych, w którym znalazły się kościoły murowane, drewniane, kapliczki.  Kolejne cykle to: kapliczki przydrożne, zamki jurajskie, pałace, budowle obronne, pejzaże wiejskie, leśne, chaty wiejskie, kwiaty. Malował też zwierzęta, martwą naturę, wiejskie scenki rodzajowe, zrujnowane budowle na kresach wschodnich. Część obrazów dotyczy obiektów znajdujących się w Gminie Koziegłowy. To m.in. kościoły w Koziegłowach, Koziegłówkach, Cynkowie, kapliczki, ruiny Pałacu Biskupów czy zamek w Koziegłowach. Tematyka prac Tadeusza Puszczewicza jest bardzo szeroka.

Artysta stworzył na swojej posesji galerię. Obrazy pokazywał wszystkim zainteresowanym. Szczególnie cieszyły go odwiedziny młodzieży szkolnej. A było o czym opowiadać, bo z wieloma obrazami wiązały się różne historie, czasami dramatyczne. Malował też obiekty związane ze znanymi Polakami. Tak było w przypadku pałacyku Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku, dworku Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli czy domu św. Faustyny. Część twórczości dotyczyła znanych budowli zagranicznych jak kaplica św. Huberta w Amboise, gdzie pochowany został Leonardo da Vinci, zamku Sully nad Loarą, klasztor Monte Cassino. Namalował też najbardziej znane polskie zabytki - Wawel, zamek w Malborku, gdański żuraw, zamki w Lidzbarku Warmińskim i Fromborku. Namalował też historię herbu polskiego orła, od tego najstarszego. To potężna instalacja zamontowana do jednej ze ścian galerii.

„Mottem twórczości Artysty jest oddanie na płótnach dla przyszłych pokoleń tego, co już ginie z pejzażu wsi i miast. Zabytki, które niszczeją, zmieniają swój wygląd, palą się lub są wręcz rozbierane” – pisała na łamach „TU i TERAZ” w 1995 r. Małgorzata Szczodrowska.

Tadeusz Puszczewicz żył z żoną wyjątkowo skromnie. Malował obrazy, lecz ich nie sprzedawał, choć mógłby czerpać z tego finansowe korzyści. Tylko nieliczne prace trafiły do domów jego znajomych. Blejtramy wykonywał często sam, czasami nawet ze sztukowanych kawałków płótna. Niemało kosztowały farby i ramy do obrazów, a każdy z nich jest oprawiony w ramę.

Mimo kłopotów zdrowotnych nasilających się w ostatnim czasie, nie przestawał pracować. Malował na zagruntowanej tekturze z pudełek, na małych formatach, bo tak było łatwiej. W ten sposób przez ostatnią zimę i pierwsze dni wiosny powstało jeszcze kilkadziesiąt obrazków, które artysta zdążył oprawić w ramki. Część swej wielkiej kolekcji użyczył Gminie i Miastu Koziegłowy. Od maja obrazy będzie można oglądać w Pałacu Biskupów w Koziegłowach (o szczegółach dotyczących zwiedzania wystawy poinformujemy).

W 1993 r. Tadeusz Puszczewicz otrzymał Nagrodę Wojewody Częstochowskiego „Za całokształt twórczości”, w 2002 r. uhonorowany został tytułem „Zasłużony dla Gminy i Miasta Koziegłowy, a Czesław Siekierski, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, wyróżnił go dyplomem uznania za całokształt twórczości artystycznej w dziedzinie malarstwa. W 2020 r. wręczono mu z kolei Odznakę Honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” przyznaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Był człowiekiem pod wieloma względami wyjątkowym. Kochał swą ojczyznę i próbował swą miłością do niej zauroczyć szczególnie młodzież. Był człowiekiem głębokiej wiary, człowiekiem światłym o wysokiej kulturze osobistej, z którym rozmowa na każdy temat była prawdziwą przyjemnością. Jest niewątpliwie wzorem do naśladowania. Na nas spoczywa zadanie, by pielęgnować pamięć o nim i ocalić jego twórczość dla potomnych.

Zdjęcia obrazów i rysunków Tadeusza Puszczewicza, filmy z nim oraz fotorelacja z otwarcia wystawy w Pałacu Biskupów są dostępne TUTAJ

KS