kozieglowy.pl
Mammobus w Koziegłowach - 29 kwietnia
28
kwi
2025
Więcej
Kościół Św. Marii Magdaleny
Na wschód od rynku znajduje się kościół parafialny pod wezwaniem Św. Marii Magdaleny. Kościół parafialny wybudowano w stylu gotyckim, o grubych murach, opiętych na zewnątrz masywnymi szkarpami, dobrze harmonizującymi z XV-wiecznym prezbiterium, do którego ok. 1679 r. dobudowano nawę (pierwotnie była ona drewniana). Różne dobudówki zmieniły jego wygląd. Dach kryty gontem, stromy, ze zgrabną barokową wieżyczką. Na niej był kiedyś zegar, utrzymywany przez kasę miejską.
Kościół pw Bożego Ciała. Budowla jest jednonawowa, z prezbiterium o wymiarach 12 m długości, 9 m szerokości i 8,90 m wysokości. Przy prezbiterium od północy znajduje się zakrystia. Przy nawie od południa z kolei - kaplica św. Stanisława (kaplica grobowa Kawieckich) z XVII w. ufundowana przez Stanisława Kawieckiego - sekretarza królewskiego, starostę koziegłowskiego i siewierskiego w II połowie XVII w. Od zachodu na planie kwadratu jest wieża, od północy zaś prostokątny babiniec. W tyle prezbiterium, między szkarpami Ogrójec wsparty na dwóch kolumnach.
Prezbiterium oddzielone jest od nawy łukiem. Do 1973 r. tj. do momentu rozpoczęcia prac konserwatorskich, posiadało wystrój późnobarokowy: dwukondygnacyjny ołtarz główny z II połowy XVII w. i dwa ołtarze boczne (lewy z XVII w. i prawy z XVIII w., pochodzący z nie istniejącego kościoła św. Krzyża. Obecnie stoją one w nawie.
Wieża kościelna z wąskimi okienkami-strzelnicami przylega do nawy od strony zachodniej. Z tego można wnioskować, że w przeszłości kościół był nie tylko miejscem kultu religijnego, ale jednocześnie warownią. Nieraz wszak Koziegłowy były zbrojnie napadane.
Zabytkowe dwa duże dzwony z 1603 r. i 1772 r. zrabowali Niemcy. Pozostawili dwa małe o nazwie „Leon" i „Stefan", które odlano w 1925 r. kosztem parafian, za pasterzowania ks. Leona Brykalskiego.
Z ciekawszych zabytków sakralnych są dwie gotyckie rzeźby drewniane: Matki Boskiej i Jana Chrzciciela, które stoją w Ogrójcu. Nie ma pewności, ale istnieje przypuszczenie, że mogą one pochodzić z kręgu szkoły Wita Stwosza.
W obrazie Matki Boskiej z 1694 r. znajduje się srebrna sukienka. Być może jest ona dziełem jakiegoś złotnika częstochowskiego, bo podobne znajdują się na Jasnej Górze. Jeszcze parę lat temu do zakrystii wchodziło się drzwiami okutymi metalem, które pochodziły z zamku koziegłowskiego.
W kościele znajdują się jeszcze nagrobki i groby - pod głównym ołtarzem i pod kaplicą św. Stanisława. Jeden starosty koziegłowskiego Aleksandra Denisa pochodzi z 1616 r. Drugi starosty siewierskiego i koziegłowskiego Stanisława Kawieckiego z 1673 r. Kościół otaczał maleńki cmentarz, na którym rosną teraz stare lipy.
W latach 1973-1977, podczas prac renowacyjnych, wojewódzki konserwator przypadkowo odkrył unikalne malowidła średniowieczne (prawdopodobnie z 1470 r.). Po wstępnych badaniach, prowadzonych przez zespół konserwatorów z Krakowa, okazało się, że znaczna część prezbiterium pokryta jest polichromią dwuwarstwową, z wierzchu młodszą - renesansową, a pod spodem starszą - gotycką.
Kościół Św. Barbary w Koziegłowach
W północno-zachodniej części miasta, między ulicami Częstochowską a 3-Maja znajduje się kościół św. Barbary, fundowany wraz z przytułkiem dla ubogich przez rodzinę Kawieckich: Stanisława i Barbarę z Przerębskich (zm. 1679 r.). Prebenda św. Barbary miała erekcję z 1670 r. oraz zapis 7000 zł. Kościół konsekrowany był przez Mikołaja Oborskiego - sufragana krakowskiego.
Kościół jest murowany, kryty gontem, sklepiony beczkowo, na dachu ma barokową wieżę. Ołtarz w nim renesansowy, bogato złocony, ozdobiony 4 kolumnami. W nim wmontowany jest obraz bardzo dobrego pędzla, wyobrażający św. Barbarę. Kościółek posiada chór, wsparty na dwóch żłobkowanych kolumnach.
W przeszłości kościół ten od strony południowej łączył się ze szpitalem. Miał on własny fundusz, ziemię i zabudowania gospodarcze. Około 1863 r. szpital przemianowano na przytułek czyli dom schronienia dla kalek i starców. Administracja funduszem szpitalnym podlegała nadzorowi parafialnemu, na czele którego stał wójt gminy Koziegłowy. Część szpitalna zachowała się jeszcze do dziś, ale nie spełnia już pierwotnej funkcji. Do 1990 r. odbywały się w niej zajęcia z katechezy dla dzieci i młodzieży.
Obecnie kościół św. Barbary został powiększony o część budynku poszpitalnego, stojącego na przedłużeniu świątyni od strony południowej. Przekształcono ją na nawę, a dawny kościółek zamieniono na prezbiterium.
Przy świątyni zachowało się miejsce na pochówek, poświęcone 12.12.1805 r. przez ks. Marcina Siemińskiego - komisarza biskupa wrocławskiego. Grzebano tam zmarłych do chwili zapełnienia i przygotowania nowego cmentarza poza miastem.
W 1994 r. kościół pięknie odnowiono, a cały obiekt ogrodzono. W dzień św. Barbary odprawiane są w nim nabożeństwa.
Plebania kościoła parafialnego [murowana 1802] - ul. Kościelna
Ruiny zamku - przedłużenie ul. Zamkowej
Kamiennica [murowana 1 poł. XIX w.] - pl. Moniuszki 4 (Rynek)
CYNKÓW
Kaplica [murowana 1 poł. XIX w]
Kościół p.w. św. Wawrzyńca
Kościół p. w. św. Wawrzyńca z XVII w., figuruje w spisie zabytków klasy zerowej. Wzniesiony w 1631 r. przez architekta Walerego Ruraya z Pyskowic, odrestaurowany w 1955 r.
Drewniany, konstrukcji sumikowo-łątkowej, szalowany, wzmocniony lisicami, na zewnątrz pobity gontem. Jednonawowy, z węższym, trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Przy prezbiterium od pn. prostokątna zakrystia, przy nawie od zach. kruchta. Wewnątrz stropy. Tęcza prostokątna z dwiema belkami tworzącymi wykrój ostrołukowy; belka tęczowa fazowana, dekorowana rozetą, z ludowymi rzeźbami Chrystusa Ukrzyżowanego, św. Wawrzyńca i Sebastiana; u stóp Chrystusa dwa aniołki późnogotyckie z końca XV w.
Chór muzyczny o prostym parapecie wsparty na dwóch słupach. Z kruchty do nawy i w pd. ścianie nawy dwa portale
o ozdobnie wyciętym nadprożu w formie dwułucza z wałkami, fazowane, na jednym napis z nazwiskiem „architekta" Walentego Ruraya, drugi z datą 1631; w nich drzwi drewniane, pd. ze starym zamkiem i okuciami. W pn. ścianie nawy drzwi okute w. XIX, nadto do zakrystii drugie drzwi ze starymi okuciami. Okna prostokątne. Dachy dwuspadowe o wydatnych okapach, na prezbiterium przechodzący nad zakrystię, pobite gontem. Nad nawą sześcioboczna wieżyczka na sygnaturkę, kształtu barokowego, z latarnią, pobita blachą.
Ołtarze:
Główny, późnorenesansowy, II ćwierć w. XVII, odnowiony w 1959 r., dekorowany ornamentem okuciowym i roślinnym, z rzeźbami dwóch świętych oraz dwóch śś. męczenniczek, aniołów i głową św. Jana na
misie w zwieńczeniu; w nim obraz św. Wawrzyńca w. XIX;
Ołtarze boczne:
Lewy z fragmentami I pół. w. XVII, w mim rzeźby gotyckie: Pieta II poł. XIV w., zniekształcona wadliwym odnowieniem w 1960 r., oraz św. Małgorzata pocz. w. XVI, ostatnio wadliwie odnowiona;
Prawy, późnorenesansowy l poł. XVII w., zniekształcony, w częściach pierwotnych dekorowany ornamentem okuciowym, w nim obraz św. Marii Magdaleny, barokowy przed 1836, przemalowany.
Ambona późnorenesansowa zapewne II ćwierć w. XVII, polichromowana, o dekoracji roślinnej. Dolne części stall l pół. w. XVII, przy pd. i pn. ścianie prezbiterium.
Obrazy gotyckie II poł. XV w., odnowione w 1957 r. przez Wojciecha Podlaszewskiego.
Liczne rzeźby gotyckie.
KOZIEGŁÓWKI
Ogrodzenie murowane przy plebanii [1603, 1763 - remontowane]
Kościół Św. Antoniego z Padwy
Interesującym, zabytkowym obiektem sakralnym jest kościół parafialny pod wezwaniem św. Antoniego w Koziegłówkach. Zbudowano go w latach 1903-1908 według projektu Hugona Kudery i planów inż. Józefa Pomianowskiego. Kościół jest murowany, w stylu włoskiego renesansu. Była to budowla bardzo kosztowna. Doprowadzenie jej do końca zawdzięczać należy uporowi ks. Stanisława Zapatowskiego. Fronton zdobi wyniosła wieża z kolumnadą. Ostry szczyt wieży zdobi galeria, nad nią umieszczono hełm z krzyżem. Dziesięć filarów podtrzymując sklepienie dzieli kościół na trzy nawy: główną i o połowę mniejsze dwie nawy boczne, całość ma kształ krzyża łacińskiego. Sklepienie głównej nawy jest wnękowe, bocznych - beczkowe, urozmaicone są pasami arkad, prezbiterium zdobią także arkady i przyokienne wnęki. Ściany zdobią gzymsy i pilastry o bogatych kapitelach. Posadzka wyłożona jest deseniową terakotą. Ołtarz główny - z polerowanego czerwonego marmuru - ma kształt stołu. Nastawę tworzy tabernaculum znajdujące się między kolumnami. W niszy stoi rzeźba wyobrażająca wystawioną monstrancję. Po obu stronach ołtarza stoją figury świętych, przeniesione ze starego kościoła: św. Mikołaja i św. Wojciecha. W kościele jest pięć ołtarzy. Zwraca uwagę czarny, marmurowy - o czterech kolumnach i pilastrach - św. Antoniego Padewskiego - cudotwórcy. Postać św. Antoniego Padewskiego jest przedstawiona w srebrnej, złoconej sukni w kwiaty. W prawej ręce trzyma lilię, jako godło swej czystości, w lewej - książkę, na której siedzi Dzieciątko Jezus. Obraz malowany był w Rzymie. W 1568 r. został poświęcony przez papieża Piusa V. Na prośbę ks. J. Znojeckiego, w 1656 r. ofiarowany został i przywieziony przez ks.F. Zaczkowskiego do kościoła w Koziegłówkach. W kilku gablotach przy ołtarzu złożone są wota, najstarsze pochodzą z XVII w. Jest tu barokowy relikwiarz św. Antoniego i św. Stanisława. W ołtarzu głównym znajdują się również w dwóch barokowych, posrebrzanych trumienkach relikwie św. Anzelma, ramię św. Sulpiciusza Męczennika, ramię św. Łucji, reli. św. Justyny, Fabiana, ząb św. Stefana Męczennika i św. Andrzeja.
W lewej nawie kościoła znajduje się obraz św. Mikołaja, pochodzący najprawdopodobniej z czasów starożytnych. Oprócz tego, w kościele znajduje się szereg innych, bardzo cennych przedmiotów kultu religijnego, obrazów i figur, np. kielich z 1668 r. pozłacany i sygnaturka z 1788 r., dzwony, chór owalnie wygięty, ozdobiony gipsaturą, stylowe portale i pomniki - z dawnej świątyni z 1603 r. Obecnie np. pomnik ks. B. Bilnickiego z 1862 r. usytuowano w murze okalającym ogród plebani!. Kościół w Koziegłówkach, dzięki nagromadzonym w nim zabytkom i obrazowi św. Antoniego jest miejscem pielgrzymek każdego 13 czerwca.
W Koziegłówkach znajduje się też figura Matki Boskiej na słupie. U stóp figury stoją dwie naturalnej wielkości skrzyżowane lawety armatnie, pod nimi kule. Napis głosi - „Na pamiątkę ukończenia wojny - wdzięczni parafianie koziegłowscy".
LGOTA GÓRNA
Kapliczka [murowana 1 poł. XIX w],
PIŃCZYCE
Zespół pałacowy: pałac, obecnie plebania [murowany XVIII w, przebudowa XIX w];
Kaplica p.w. św. Floriana [murowana 1 poł. XIX w];
Kościół parafialny p.w. św. Michała Archanioła
Znaczna odległość z Pińczyc do kościoła parafialnego w Koziegłówkach spowodowała, że dawni właściciele Pińczyc - Jan Kazimierz i Kassylda Bontoni w 1784 r. wybudowali na wzgórzu murowaną, z kamienia kaplicę dworską, z własnym kapelanem.
Kościółek był mały - 15,5m x 7,32 m. Żaglaste sklepienie wykonano z cegły, ozdobiono owalną gipsaturą. Chór utrzymany jest w stylu barokowym, bez filarów, z jednym oknem. Prezbiterium zakończono absydalną głowicą, służącą za maleńką zakrystię. Na froncie wznosi się smukła wieża, zakończona hełmem. Do wieży dostawiono drewnianą kruchtę, która ma 4,5 m długości. Posadzka w kaplicy była terakotowa ułożona w deseń.
Główny ołtarz jest ozdobiony złoconymi korynckimi kolumnami i pilastrami. Jest tu obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, na zasuwie oryginalny obraz św. Michała Archanioła. W dwóch bocznych ołtarzykach w kształcie sarkofagów - znajdują się św. Józef i św. Maria Magdalena. Na wieży kościoła były dwa dzwonki i zegar (obecnie już nie istniejący).
W 1904 r. ks. Tomasz Teofil Kukliński - biskup kielecki przemianował kaplicę na kościół parafialny p.w. św. Michała Archanioła. Pierwszym proboszczem został ks. Daniel Piotrowski. Do nowej parafii dołączono wsie: Hutę Starą i Zabijak oraz Koclin w 1927 r.
Do ciekawszych zabytków w Pińczycach można zaliczyć jeszcze pomniki np. rodziny Bontonich, Stojowskich (dziedziców Pińczyc, fundatorów) oraz monstrancję z 1767 r. i nową z 1904 r. ufundowaną przez Tomasza Dudę z Pińczyc, mszał z 1698 r. i dzwony z 1922 r. Godne uwagi są też sześciokątne baszty - jakby obronne, znajdujące się w rogach muru cmentarza kościelnego. W ogrodzie plebańskim rośnie stary cis jodłowy, będący pod ochroną.
Kościół św. Michała Archanioła w Pińczycach
Plebania w Pińczycach
Wiadomości zaczerpnięto z publikacji dr Józefy Wiśniewskiej
Najnowsze aktualności
kozieglowy.pl
Od 1 lipca wypłata renty wdowiej - ZUS przyjmuje ...
25
kwi
2025
Więcej
kozieglowy.pl
Uwaga burze i wichury
24
kwi
2025
Więcej
kozieglowy.pl
Punkty konsultacyjne programu "Czyste Powietrze" w ...
23
kwi
2025
Więcej
kozieglowy.pl
Ogłoszenie o przystąpieniu do sporządzenia planu ...
22
kwi
2025
Więcej
kozieglowy.pl
Konsultacje dotyczące opracowania Gminnego Programu ...
22
kwi
2025
Więcej